اصول نگهداری مواد غذایی یعنی انجام فرآیند هایی که ماده غذایی را در مقابل عوامل فسادزا محافظت می کند. مواد غذایی توسط عوامل بیولوژیکی، واکنش های شیمیایی وفیزیکی دچار فساد می شوند. بشر همواره برای جلوگیری از فساد مواد غذایی در حال تجربه و به کارگیری مجموع هایی از روش های نگهداری بوده است. بنابراین روش نگهداری ایده ال فرایندی است که با حداقل آسیب به ساختار ماده غذایی، میکروارگانیسم ها راغیرفعال ساخته و واکنش های تخریب کننده را متوقف سازد. گوشت مرغ یکی از بخش های مهم رژیم غذایی مردم جهان بخصوص ایران است. گوشت مرغ اسید های چرب ترانس ندارد در صورتی که گوشت گاو حدود ۲-۵ درصد و گوشت گوسفند حدود ٨ درصد اسید های ترانس دارد که یکی از مزیت های مهم گوشت سفید نسبت به گوشت قرمز می باشد. همچنین گوشت سفید یکی ازمنابع تامین اسید های چرب امگا ٣ است. نیاز بدن افراد بالغ به ویتامین B۳ با مصرف روزانه ١٠٠ گرم و کودکان با ۵٠ گرم ازگوشت مرغ برطرف می شود گوشت مرغ با توجه به قیمت ارزانتر، کیفیت بالاتر والبته چربی اشباع کمتر، برای اقشار کم درآمد جامعه قابل استفاده است. به دلیل ماهیت بسیار فسادپذیری آن، شرایط و روش های بسیاری برای حفظ و نگهداری و کاهش احتمال فساد گوشت مرغ به کار گرفته می شود که امروزه روشهای نوین و مناسب بکار برده می شود. برای به حداقل رساندن آسیب وارده به مواد غذایی حین نگهداری تا مصرف، تکنیکهای بسته بندی مختلفی به بازار عرضه شده است که در این مقاله مروری به روش های نوین نگهداری گوشت پرداخته شده است.
آقا سیدمحمدعلی رئیس السادات، آقا قاسم زرین کفش، دکتر پدرام زارعی، آقا پوریا زارعی، آقا خلیل فولادیان، دوره ۴، شماره ۹ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
کنترل دیابت به عنوان یک بیماری متابولیک گسترده و عامل مرگ میلیونها نفر در سراسر جهان، با درمانهای جایگزین مؤثر، در حال حاضر موضوعی است که مورد توجه همگان قرار گرفته است. در طول سال های اخیر شواهدی قوی مبتنی بر اثرات مفید شیر شتر بر کنترل و درمان دیابت نوع یک و دو در هر دو مدل انسانی و حیوانی یافت شده است. در این مقاله به بررسی مطالعاتی پرداختیم که اثرات شیر شتر بر پارامترهای گلوکز، انسولین پلاسما و پروفایل لیپیدی (کلسترول تام و تری گلیسیرید) بر روی حیوانات مبتلا به دیابت نوع دو القاء شده را مورد ارزیابی قرار داده اند. مقالهی حاضر شامل ۸ مطالعه در فاز حیوانی است، که دو مورد آن بر روی سگ های دیابتی نوع دو القاء شده با آلوکسان و یک مورد بر روی خرگوشهای دیابتی نوع دو القاء شده با آلوکسان انجام شده و بقیهی مطالعات بر روی موش های دیابتی نوع دو القاء شده با استرپتوزوتوسین (STZ) متمرکز بوده است. در تمام مطالعات به جز یک مورد اثربخشی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصدی شیر شتر را در کنترل قند خون و حساسیت به انسولین و همچنین بهبود ۲۰ تا ۳۵ درصدی پروفایل لیپیدی در حیوانات دیابتی درمان شده با شیر شتر در مقایسه با گروههای کنترل شده یا گروههای تغذیه شده با شیر گاو یا گروه های دیابتی درمان نشده را نشان دادند. علاوه بر این مصرف داروهایی از جمله روزیگلیتازون مالئات و گلیبنکلامید در کنار شیر شتر در بهبود و مدیریت هر چه بهتر دیابت نوع دو نقش چشمگیری ایفا میکنند. همچنین بررسیها نشان داد مصرف شیر گاو در حیوانات مبتلا به دیابت نوع دو نه تنها میزان گلوکز و پروفایل لیپیدی را بهبود نمی دهد بلکه باعث افزایش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی میزان گلوکز خون نیز میشود.
پوریا زارعی، الهام شفیعی، غزال آیت الهی، پدرام زارعی، سید محمد علی رئیس السادات، علیرضا صالحی، دوره ۵، شماره ۱۴ - ( ۹-۱۴۰۱ )
چکیده
شیر به عنوان یک منبع غذایی کامل حاوی مواد مغذی، مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن است. با این حال، شیر خام دارای میکروارگانیسمهای زیادی است که میتوانند طیف گستردهای از بیماریها را برای مصرفکنندگان ایجاد کنند، بنابراین استرلیزاسیون یکی از مراحل مهم در صنعت لبنیات است که باید برای به دست آوردن یک محصول سالم که ارزش غذایی اولیه خود را حفظ میکند، توجه کافی به آن شود. مطالعه ی حاضر یک مطالعه مروری با هدف بررسی روشهای حرارتی مختلف از جمله گرمایش معمولی (CH) و گرمایش اهمی (OH) و روشهای جدید غیر حرارتی مانند پلاسمای سرد (CP) بر غیرفعالسازی میکروارگانیسمهای شیر خام است و میزان اثربخشی این روش ها باهم مقایسه شده است. این مقاله شامل مروری بر ۱۳ مطالعه تجربی است که ۵ مطالعه به بررسی میزان غیرفعالسازی OH و CH بر روی استافیلوکوک ترمافیلوس، لیستریا مونوسیتوژنز، اشریشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس می پردازد و ۸ مطالعه تجربی دیگر به بررسی میزان غیرفعالسازی با روش CP به عنوان یک روش جایگزین غیرحرارتی که اثر تخریبی کمتری بر روی غذاها در غیر فعالسازی استافیلوکوکوس اورئوس، انتروکوکوس فکالیس و به طور کلی میکروارگانیسم ها دارد، می پردازد. با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله می توان نتیجه گرفت که OH با حفظ مواد مغذی توانایی تولید محصولات ایمن را دارد و در عین حال به کیفیت محصولات آسیبی نمی رساند. مقدار بار میکروبی شیر با استفاده از روش OH بسیار کمتر از روش CH بوده و همچنین زمان و انرژی کمتری برای رسیدن به حالت استریل شده شیر مورد نیاز است زیرا انرژی و زمان مورد نیاز برای OH نسبت به CH به ترتیب ۷۲% و ۱۹% کمتر است. همچنین CP با تأثیر بر تولید بیوفیلمی که توسط میکروارگانیسم ها به ویژه در استافیلوکوکوس اورئوس و انتروکوکوس فکالیس تولید میشود، بار میکروبی غذا را کاهش می دهد و با افزایش زمان تابش CP بر روی جدایه های باکتری، کاهش قابل توجهی در سرعت رشد باکتری ها مشاهده می شود.
آقا اکبر رستمی فرد، دکتر صدیقه یزدان پناه، خانم مریم حقیقی، دوره ۶، شماره ۱۷ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
گوشت، ماهی و فرآوردههای جانبی، مواد غذایی فاسد شدنی هستند که در صورت نگهداری نامناسب، سریعا خراب میشوند. فیلم ها یا پوشش های خوراکی رویکرد جالبی برای نگهداری و بسته بندی این غذاها ارائه میدهند. بنابراین، صنعت گوشت نیاز به آنتی اکسیدان های طبیعی برای کند کردن فرآیندهای اکسیداسیون شیمیایی دارد. بررسی فعلی ترکیب آنتیاکسیدانهای طبیعی را در لایهها و پوششهای فعال مورد بررسی قرار میدهد، و اثرات دیگر بر روی موانع، خواص نوری، فیزیکی، مکانیکی، آنتیاکسیدانی و ضد باکتریایی فیلمهای پلیمری مختلف به خوبی مورد بحث قرار گرفته است. به همین ترتیب، استفاده بالقوه از آنتی اکسیدانهای طبیعی در بسته بندی گوشت نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر محافظتی فیلم ها و پوشش های فعال در گوشت، ماهی و محصولات فرآوری شده در برابر کیفیت در طول ذخیره سازی شرح داده شده است. این بررسی مزایای فیلمها و پوششهای فعال حاوی عصاره های طبیعی، اسانسها، پلیمرهای طبیعی، پروتئینهای هیدرولیزکنندهها، آنزیمها، و نانو اجزا (مواد امولسیون) را تقویت میکند تا ماندگاری گوشت و ماهی تازه و فرآوری شده را افزایش دهد. یافتهها و نتیجهگیریهای کلیدی با فیلم خوراکی فعال است. اجزاء برای نگهداری ماهی، گوشت و محصولات مشتق شده مناسب هستند. این رویکردهای بسته بندی با جلوگیری از از دست دادن رطوبت و تجمع پاکسازی، دوره نگهداری این محصولات را افزایش میدهد. تاخیر در فساد میکروبی و محدود کردن رشد میکروارگانیسم های بیماریزا؛ کاهش اکسیداسیون چربی، پروتئین و رنگدانه؛ و طولانی کردن دورهای که محصولات حسی قابل قبول هستند. علاوه بر این، عوامل فعال میتوانند ویژگی های حسی و کیفی محصولات بسته بندی را بهبود بخشند. می توان نتیجه گرفت که فیلم ها و پوشش های خوراکی آینده امیدوار کننده ای در نگهداری و بسته بندی گوشت، ماهی و فرآورده های مشتق شده دارند.
پروتئین ها یکی از درشت مولکولهای مهم تشکیل دهنده ی هستی هستند. پروتئین ها در ساختار و عملکرد سلولها نقش مهمی دارند. علاوه بر آن، پروتئین ها در تأمین نیتروژن و انجام فعالیتهای متابولیک در جانداران نقش به سزایی دارند. امروزه جمعیت جهان رو به افزایش است. پیش بینی شده که تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان از ۱۰ میلیارد نفر فراتر خواهد رفت. این افزایش جمعیت، افزایش نیاز به غذا را به همراه خواهد داشت. پروتئین ها، به عنوان پرهزینه ترین ماده ی اولیه در فرمولاسیون های غذایی، بخش مهمی از منابع تغذیه ای را به خود اختصاص می دهند؛ پس نیاز به پروتئین نیز به صورت روزافزون در حال افزایش است. محدودیت بودجه در کنار افزایش نیاز به تولید، اهمیت استفاده از منابع جدید تأمین پروتئین در صنایع دام و طیور را مطرح می کند. منابع پروتئینی حاصل از روش های جایگزین باید حاوی ترکیب آمینواسیدی مناسب باشند به گونه ای که بتوانند به میزان کافی آمینواسیدهای ضروری را تأمین کنند. همچنین، این روشها باید با کمترین هزینه ی تولید و کمترین میزان تخریب منابع محیطی همراه باشند. تاکنون منابع مختلفی جهت تولید پروتئین مورد بررسی قرار گرفته اند. از جمله ی این موارد می توان به باکتری ها، حشرات، جلبک ها، مخمرها و قارچ ها اشاره کرد که هر کدام مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. امروزه استفاده از مگس سرباز سیاه، به عنوان یکی از حشراتی که درصد مناسبی از وزن آن را پروتئین تشکیل می دهد مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. در این مقاله، به مزایا و معایب استفاده از مگس سرباز سیاه به عنوان منبع جایگزین پروتئین در صنعت طیور خواهیم پرداخت.
از زمان کشف آنتی بیوتیک ها، آنها به طور گسترده ای برای کنترل بیماری ها استفاده شده اند. همچنین مشخص شد که آنتی بیوتیک ها در تقویت رشد در صنعت طیور مفید هستند. با این حال، استفاده بیش از حد و سوء استفاده از آنها منجر به ایجاد مقاومت باکتریایی در برابر آنها شده است. مقاومت به آنتی بیوتیک یک معضل جهانی است که منجر به خسارات بهداشتی و اقتصادی قابل توجهی می شود. مقاومت آنتی بیوتیکی در برابر آنتی بیوتیک های مختلف در عفونت های طیور نیز مشاهده شده است. برای مقابله با بار مقاومت آنتی بیوتیکی، جایگزین های مختلفی برای آنتی بیوتیک ها مورد مطالعه قرار گرفته است. این رویکردهای جایگزین در صنعت طیور نیز مورد توجه قرار گرفتهاند؛ زیرا عفونت های طیور منجر به زیان اقتصادی چشمگیری میشوند و در موارد عفونتهای مشترک بین انسان و طیور، انتقال عفونت از مرغ سلامت انسان را به مخاطره می اندازد. فاژ درمانی، استفاده از پروبیوتیک ها و تجویز پپتیدهای ضد میکروبی نمونه هایی از این رویکردهای جایگزین هستند. از دیگر روش های جایگزین آنتی بیوتیک به "آنزی بیوتیک" می توان اشاره کرد. در آنزیبیوتیک ها، پپتیدوگلیکان هیدرولازها (اندولیزین ها) برای تخریب دیواره سلولی باکتری استفاده می شود. این آنزیم ها بیشتر در ژنوم باکتریوفاژها یافت می شوند؛ زیرا باکتریوفاژها باید لایه های پپتیدوگلیکان باکتری ها را هم برای ورود و هم برای خروج از میزبان باکتریایی خود تجزیه کنند. ژنوم باکتری ها همچنین حاوی توالی هایی با خواص پپتیدوگلیکان هیدرولاز است که به رشد و تقسیم باکتری ها کمک می کند. خواص پپتیدوگلیکان هیدرولازهای مختلف برای یافتن انواع قوی تر و کاربردی برای استفاده در آینده مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به مزایای آنها، اندولیزین ها جایگزین های آنتی بیوتیکی امیدوارکننده ای هستند. در این مقاله به نقش آنزی بیوتیک ها در صنعت طیور خواهیم پرداخت. همچنین، مزایا و محدودیت های تجویز اندولیزین ها مورد بحث قرار می گیرد.
دکتر صدیقه یزدان پناه، زهرا فهیم، زهرا یزدان پناه، دوره ۷، شماره ۲۱ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
عرضه محصولات غذایی به صورت تازه با مشکل فساد پذیری سریع و عمر کوتاه آنها همراه است. با توجه به اهمیت مصرف گوشت در برنامه غذایی و مسئله فساد پذیری سریع آن، نیاز به استفاده از روش های بسته بندی نوین رو به افزایش است. امروزه فیلم ها و پوشش های خوراکی بر پایه پروتئین، لیپید، پلی ساکارید و یا ترکیبی از آنها به صنعت بسته بندی وارد شده است. این لایه محافظ به عنوان سدی بین غذا و محیط خارجی عمل می کند و بنابراین روند فساد را به تاخیر می اندازد. پوشش های خوراکی می توانند از افت رطوبت، رشد میکروب ها ، چکه کردن و تند شدگی لیپیدهای گوشتی جلوگیری کرده و باعث حفظ طعم و رنگ آنها شود و در برابر آسیب های فیزیکی ناشی از حمل و نقل از محتوای بسته محافظت نماید. این پوشش ها به دلیلی زیست تخریب پذیر بودن و عدم ایجاد مشکل در طبیعت مناسب تر از پلیمرهای سنتزی می باشند و تا حد زیادی درحال جایگزین شدن به جای انواع سنتزی می باشند. خوراکی بودن، زیست کاف بودن و کارآمد بودن این پوشش ها عامل اصلی رواج آنها در صنعت غذا و انجام وسیعی از پژوهش ها در این ارتباط است. بر اساس پژوهش های صورت گرفته، اٍثر ترکیبی برخی از این پوشش ها با یکدیگر و افزودن اسانس به آنها منجر به بهبود خواص آن و اثر آنتی اکسیدانی می شود. یافته های ارائه شده در این مقاله، انواع پوشش های خوراکی و همچنین تحولات اخیر مربوط به آنها را نشان می دهد.