دکتر مسعود حسینی، دکتر محمدحسین مرحمتی زاده، دکتر آرش پایه دار، دوره ۴، شماره ۱۱ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: گیاه مخلصه یک گیاه دارویی است که در طیف وسیعی از بیماریها کاربرد دارد. با این حال تاکنون تاثیر این گیاه بر روی رشد باکتریهای پروبیوتیک برررسی نشده است. در این تحقیق امکان تولید ماده غذایی بر پایه شیر و ماست پروبیوتیکی با عصاره آبی گیاه مخلصه (Tanacetum parthenium L.) مورد ارزیابی قرارگرفت. مواد و روش ها: جهت تعیین تاثیر دوزهای مختلف عصاره آبی گیاه مخلصه بر رشد باکتری های پروبیوتیک بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس در مرحله اول (شیر) و در مرحله دوم (ماست)، ۰/۳۳ گرم از باکتری لیوفیلیزه ی بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به طور جداگانه به یک لیتر شیر کم چرب استریلیزه افزوده گردید. اسیدیته،pH و رشد میکروب ها در دوران گرمخانه گذاری و ماندگاری مورد بررسی قرار گرفت و در روز هفتم پس از تولید محصولات مورد ارزیابی حسی قرار گرفتند.همچنین، در انتهای مطالعه میزان کلسترول و تری گلیسرید موشهای صحرایی اندازه گیری شد. یافته ها: در نمونه های حاوی باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و باکتری بیفیدوباکتریوم بیفیدوم مشاهده شد که افزایش غلظت عصاره آبی گیاه مخلصه طعم مطلوبی به ماست داد ودر تمامی نمونه ها ماست دارای قوام بسیارخوبی بود و ماست ۰/۱% مخلصه بهترین طعم را داشت. در ارزیابی کشت میکروبی، باکتری های پروبیوتیک بیفیدوباکتریوم بیفیدوم نسبت به لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس روی محیط MRS Agar رشد خوبی نداشتند. با بررسی نتایج مشخص شد که افزایش غلظت عصاره آبی گیاه مخلصه اثر مثبت بر روی رشد باکتری های پروبیوتیک لاکتو باسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدو باکتریوم بیفیدم در شیر وماست پروبیوتیکی داشت. در ادامه جهت ارزیابی اثر بخشی تولیدات شیر پروبیوتیکی بیفیدوباکتریوم بیفیدم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس با غلظتهای مختلف عصاره آبی گیاه مخلصه بر میزان کلسترول و تری گلیسرید موشهای صحرایی، بررسی ها و آزمایشهای تجربی صورت گرفت که شیر پروبیوتیکی حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و همچنین شیرپروبیوتیکی حاوی بیفیدوباکتریوم بیفیدوم حاوی عصاره مخلصه ۰/۱% بیشترین تاثیر را در کاهش کلسترول داشتند. شیر لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس حاوی ۰/۱% عصاره آبی مخلصه و شیر بیفیدوباکتریوم بیفیدوم حاوی عصاره ۰/۳% مخلصه بیشترین تاثیر را در کاهش تری گلیسرید در موشهای صحرایی داشتند. نتیجه گیری: عصاره آبی گیاه مخلصه دارای اثر مثبت بر روی رشد باکتری های پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدم در شیر و ماست پروبیوتیکی است. همچنین، شیر پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدم حاوی عصاره آبی مخلصه تاثیر مثبتی در کاهش کلسترول و تری گلیسرید در موشهای صحرایی دارد.